Con un determinado número de dientes de la rueda de accionamiento y un ajuste correcto de la carrera del cilindro puede también cambiarse el recorrido de avance.
Higidura hori oso baliagarria da piezak mahai gainean mekanizazio-ardatzarekin lerrokatzeko, angelukomekanizazioak egiteko eta, ebaketa-higiduren eskemetan ikusi dugunez, gurpil horzdunen taillaketan zatigailu gisa erabiltzeko.
Hariak artezteko makina esklusibo samarra da, honako hauek artezteko erabiltzen baita: mikrometroetako torlojuak, doitasunezko makinetako edo gailuetakotorlojuak, produkziorako mugen kalibreak (pasa ez pasa kalibreak), hariak taillatzeko erreminta guztiak (arrak, terrailak, orraziak eta abar) eta gurpil horzdunak taillatzeko fresa amak.
La rectificadora de roscas es una máquina bastante exclusiva, en el sentido que suele utilizarse para el rectificado de tornillos destinados a formar parte de los micrómetros, husillos de máquinas o dispositivos de precisión, calibres de límites (pasa-no pasa) para producción, etc., así como todas las herramientas para tallar roscas: machos, terrajas, peines, etc., y también las fresas madre destinadas al t
Gurpil horzdunak artezteko makinen beste lan bereizgarri bat torloju amaigabeen artezketa da (harien artezketa gisa ere interpretatzen dena). Hainbat mota ditugu:
El rectificado de tornillos sinfín -que también se suele interpretar como de roscas-, es otro de los trabajos característicos de las rectificadoras de ruedasdentadas, dado que se nos presentan distintas variedades:
Eskemetan ikus dezakegunez, fresa eta gurpila sinkronizatuta jira egiten ari diren bitartean fresagurpilaren kontra eramatean (edo alderantziz, modeloaren arabera) datza sarpen erradiala.
Tal como vemos en los esquemas, la penetración radial consiste en avanzar la fresa contra la rueda (o a la inversa según los modelos) a la vez que ambas giran sincronizadamente.
Orain arte ikusi ditugun makina mota guztietan bezala, gurpil horzdunak fresa amarekin taillatzeko makinetan aukera asko eta asko ditugu ekipamenduari, automatizazio-mailari, ebakitzeko antolaerari, pieza-ahalmenari, gehieneko moduluari eta abarri dagokienez.
Atal honetan, eskala graduatuen, gurpil horzdunen, translazio-higidurari eragiteko torlojuen hari-neurrien eta abarren zatiketa-akatsen definizioak emango ditugu.
Bigarren sisteman, metatutako olioaponpa batekin xurgatzen da, iragazki baten bitartez, eta banaketa-hodietatik bultzatzen da gurpil horzdunetaraino eta kaxa barruan dauden ardatzen errodamenduetaraino.
Premien arabera, batzuetan kremailera finko egoten da, eta gurpilak bira egiten duenean mugitzen da elementu mugikorra; esate baterako, orga nagusiaren desplazamenduatornu batean zilindraketak irauten duen bitartean. Beste batzuetan, alderantziz gertatzen da, hau da, gurpila erdian dago finkatuta, eta bira egitean organo mugikorrari lotuta dagoen kremailera mugitu egiten da; hori da arrabotatzeko makinaren edo zulatzeko makinaren torlojuaren kasua.
Dependiendo de las necesidades, en ocasiones la cremallera está fija y al girar la rueda se desplaza el elementomóvil p.ej. desplazamiento del carro principal durante el cilindrado en un torno, y en otras es al revés; esto es, la rueda está fijada en sucentro y al girar, la cremallera que va unida al órgano móvil se desplaza; éste es el caso de la c
z4, z5 eta z6 gurpil horzdunak ardatz eraginarekiko finko egoten dira, zv z2, z3; pinoi anitzekoa, ordea, albora mugi daiteke ardatzeragilearen bitartez, eta hiru posizio har ditzake.
Las ruedasdentadas z4, z5 y z6 están fijas al eje conducido, mientras que el piñón múltiple zv z2, z3, puede desplazarse lateralmente por el ejeconductor ocupando tres posiciones.
La velocidad del husillo depende de la posición del balancín, que obliga al piñón intermedio z1 a engranar con una de las ruedas del conjunto escalonado.
Ardatz eraginaren biraketa-abiadura alda dezakegu ardatzeragilearen gainean dagoen pinoi bikoitza mugituz; horrela bada, z1 z3-rekin engranatu ordez, z2 engranatuko da z4 gurpilarekin.
Podemos modificar la velocidad de rotación del eje conducido, desplazando el piñón doble que está montado en el ejeconductor, así pues, en lugar de engranar z1 con z3, será z2 quien engrane con la rueda z4.
Este sistema tiene cierto parecido con el tallado de una rueda cilíndrica de dentado helicoidal con fresa madre, pues el tallado también se realiza conjugando el movimiento de la fresa y de la rueda a dentar.
Gurpil horzdun horiek taillatzeko makinarik ezagunena Spiromatic enblematikoa da. Makina horrek doi-doi eta bizkor tailla ditzake hortz mota horiek, eta, zenbaitetan, Oerlikon sistemarekin berarekin nahastu izan da.
La máquina más conocida para el tallado de estas ruedasdentadases la emblemática Spiromatic, capaz de producir con gran precisión y rapidez el tallado de este tipo de dentado, y que en algunos casos se ha llegado a confundir con el propio sistema Oerlikon.
Gurpil konikoekin abiadura eta esfortzu handiko transmisio isila lortu nahi badugu, hortz espiralak (baina ez helikoidalak) dituzten gurpiletara jo behar dugu, hortz zuzenak dituzten gurpilak ez baitira egokiak eskakizun horietarako. Horrela, beraz, esan dezakegu hortz helikoidalek gurpil zilindrikoetan betetzen duten funtzio bera betetzen dutela hortz espiralek gurpil konikoetan.
Si queremos una transmisión silenciosa a gran velocidad y con grandes esfuerzos con ruedas cónicas, tenemos que recurrir a las ruedas con dentado espiral -que no helicoidal- puesto que las de dentadorecto no son aptas para tales requerimientos, por lo que podemos establecer que este tipo de dentadoes para las ruedas cónicas lo que el dentado helicoidal lo es para las cilíndricas:
Para el tallado de ruedas de diente recto, el eje de la fresa madre se inclina el valor de la hélice media de ésta, de manera que las ranuras resulten verticales, tal como podemos observar en el esquema.
Gaur egun, arteka zentral batekin egiten dira chevrón gurpilak, erremintaren hustuketarako. Hori dela eta, pinoi mortasatzailearekin (Fellows sistema) edo kremailerarekin (Maag/Sunderland sistemak) egin ohi dira, eta, arteka zentrala nahikoa bada, fresa amarekin ere bai.
Actualmente, las ruedas chevrón suelen construirse con una ranura central para el desahogo de la herramienta, por lo que es más habitual construirlas con piñón mortajador (sistema Fellows) o con cremallera (sistemas Maag/Sunderland) y si la ranura central es suficiente, también con fresa madre.
Gurpil konikoak fresatzeko makina orokorrean modulu-fresa batekin taillatzen direnean, taillaketa hori gutxi gorabeherako taillaketa dela esan behar dugu. Izan ere, gurpil horiek eta taillatzeko makina batean generaziobidez mekanizatutakoak berdinak direla dirudi, baina profilak oso desberdinak dira.
El tallado de ruedas cónicas en la fresadora universal con una fresa de módulo solamente podemos aceptarlo como un tallado aproximado, puesto que aunque aparentemente puedan parecer iguales a las mecanizadas en talladora por generación, su perfilado dista bastante del real.
Hasiera batean, chevrón gurpilak (frantsesez hortz angeluarrei esaten zaie chevrons) edo gurpil helikoidal bikoitzak taillatzeko erabiltzen zen fresa puntadun bidezko taillaketa. Gurpil horiek André Citroí«n-ek patentatu zituen, 1900. urtean Poloniara egindako bidaia batean komatxo angeluar baten diseinu bat ikusi ondoren.
El tallado con fresa de punta inicialmente se utilizaba para el tallado de ruedas chevrón (en francés se denomina chevrons al dentado angular) o helicoidales dobles, patente de André Citroí«n quien, durante un viaje a Polonia en 1900, tropieza con un diseño de comilla angular.
Taillatu beharreko gurpila torneatzaile edo gailu egoki batean muntatzen da, eta gailu hori puntuen artean edo zatigailuaren plater atzapardunarekin finkatzen da.
La rueda a tallar se monta sobre un torneador o dispositivo adecuado que se fija entre puntos o con el plato de garras del cabezal divisor.
Fresa kirtendunek hortz angeluarrak (chevron, citroí«n edo helikoidal bikoitz izenarekin ere ezagutzen direnak) dituzten gurpilak taillatzeko erabiltzen direnen antza dute. Gurpil horiek geroago ikusiko ditugu.
Las de mango tienen cierto parecido a las que se utilizan para el tallado de ruedas con dentado angular (también conocido como chevrón, citroí«n o doble helicoidal) que veremos más adelante.
Arazo horri aurre egite aldera, zenbait fabrikatzailek beira-zuntza eta molibdeno bisulfuroa gehitzen dizkiote piezak (esaterako, gurpil horzdunak edo ezaugarri tekniko berezikoak) mekanizatzeko barrak fabrikatzean.
Karga astunetarako eta esfortzu handiak jasan behar dituzten kojineteetarako brontzea, baita polea eta gurpil horzdunetarako nahiz kalitate handiko piezetarako ere.
Aurreko orrialdeko azken irudian ikus dezakegunez, bi hortz-etxe (H) atzera eta aurrera lerratzen dira X ardatzaren inguruan jira egiten duen bisinfin-koroa batekin bat egiten duen C platerean kokatutako gidari independenteetan. Tailatu beharreko gurpila (P) Y ardatzean muntatuta dago, eta ardatz horrek X ardatzaebakitzen du O puntuan. Bisinfin-koroaren biraketa eta P gurpila sinkronizatuta daude kate zinematiko baten bidez.
En la última figura de la página anterior podemos apreciar los dos portacuchillas H que se deslizan alternativamente sobreguías independientes situadas en un plato C solidario a una corona de visinfín que gira sobre el eje X. La rueda a tallar P está montada sobre el eje Y que corta a X en el punto O. El giro de la corona de visinfín y la rueda P están sincron
En los primeros, las secciones normales varían progresivamente y se hacen más pequeñas a medida que disminuye la distancia al vértice del cono teórico formado por las generatrices primitivas de la ruedadentada; en los segundos, la sección normal permanece constante a lo largo de toda la anchura del diente.
Erremintak, bere higidurarekin, gurpil lau irudikari baten hortzari edo, nahiago izanez gero, erpinean 180º-ko angelua duen gurpil koniko baten hortzari dagokion profila tailatzen du.
Esta última, en sumovimiento, va tallando el perfil correspondiente al diente de una ruedaplana imaginaria o, si se prefiere, al diente de una rueda cónica cuyo ángulo en el vértice es de 180º .
P pieza X ardatzean muntatuta dago; kontrako aldean, C errodadura-konoa dago, eta kono horrek plater-gurpila edo gurpil irudikaria sinbolizatzen duen íŸ planoaren inguruan egiten du jira.
Modulu berekoak diren eta profil bera duten bi gurpil horzdun beti elkarrekin engranatuko direla kontuan hartuta (hortz kopurua edozein izanik ere), gurpil horietako batek hortzak zorrotz baditu, bestea oraindik tailatu gabe badago, eta biak abiadura tangentzial berean mugitzen badira (eta ebaketa-higidura egokiak egiten badituzte), hortzen generazioa lortuko da piezan (tailatu beharreko gurpilean).
Considerando que dos ruedasdentadas del mismo módulo y con el mismo perfil, siempre engranarán entre sí cualquiera que seasu número de dientes; si una de estas ruedas tiene los dientes cortantes y la otra está todavía sin tallar y ambas se mueven a la misma velocidad tangencial, realizando los movimientos de corte oportunos, se obtendrá la generación de los dientes en la
Tailatu beharreko gurpilak ere bere ardatzaren inguruan egiten du jira, pinoiaren kontrako noranzkoan. Zenbait eraikuntza-formatan, pinoiaren kontra mugitzen da linealki, hortz zorrotzak sar daitezen lortzeko.
Lehen kasuan, erreminta sartu egiten da hasierako zirkuluetara iritsi arte, eta gurpilak bira osoa egin duenean amaitzen du bere lana. Bigarren kasuan, berriz, hurbilketa pixkanaka egiten da, espeka baten kontrolpean, eta gurpilak hainbat bira egin behar ditu.
En el primer caso la herramienta va entrando hasta lograr el contacto de los círculos primitivos, y termina sutrabajo cuando la rueda ha completado una vuelta; en el segundo, el acercamiento es progresivo, controlado por una leva, y la rueda tiene que completar varias vueltas.
kanpotik eta bereziki barrutik artekatzea (mataderen fabrikazioagurpil horzdunak dituzten kuboetan, poleetan eta abar), hainbat sekziotako zuloak egitea (sekzio karratua, hexagonala, triangeluarra eta abar), barnealdeko hortzak tailatzea eta abar.
Para el tallado de dientes helicoidales, en algunos casos se podrá realizar con una herramienta normal inclinando la corredera portaherramientas el valor del ángulo de la hélice de la rueda que se pretende construir.
Sakonera erregulatu ondoren, gurpila albotik sartzen da erremintaren hortzen artean, eta hortik aurrera hasten dira engranajearenlana eta makinaren pasaldia erregulatzen duten generazio-higidura eta aitzinamendu-higidura automatikoak.
Generazio-higidura makinarenmahaiak egiten du. Horrela, beraz, gurpilak kremaileraren inguruan egiten du jira, harekin engranatuko balitz bezala. Horren ondorioz, desplazamendu bat gertatzen da zeharkako noranzkoan.
Bestalde, pisu bat igo edo jaisterakoan, adibidez, auto baten gurpila igo edo jaisterakoan edo paziente bat ohetik ohatilara igarotzerakoan, komeni da zangoak tolestea, eta bizkarrezurra ez tolesten saiatzea.
Por otra parte, al subir o bajar un peso, como por ejemplo, subir o bajar una rueda de un coche o pasar un paciente de la cama a la camilla, es conveniente flexionar las piernas intentando no doblar la columna.
La entrada se realiza por la parte delantera, mediante unas aberturas entre el capó y el parabrisas, atravesando el interior del vehículo y la salida por la parte trasera (maletero, paso de rueda y bajo los asientos traseros).